หนองตะพาน

สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน

ประวัติตำบลหนองตะพาน

เมื่อประมาณ ๓๐๐ กว่าปีเศษ ผู้สูงอายุเล่าต่อกันมาว่า ในพื้นที่ซึ่งเป็นที่ตั้งของตำบล เป็นที่ราบลุ่ม มีหนองน้ำขนาดใหญ่กินเนื้อที่เป็นบริเวณกว้างหลายร้อยไร่ การสัญจรไปมาของผู้คนในละแวกนี้จึงอาศัยทางน้ำคือใช้เรือ และมีการสร้างสะพานเป็นจำนวนมากหลายแห่ง เพื่อไปมาหาสู่กันของผู้คนในบริเวณรอบๆ หนองน้ำ ผู้คนจึงเรียกหนองน้ำนี้ว่า “หนองสะพาน” ต่อมามีการเพี้ยนของสําเนียงเสียงที่เรียกจากหนองสะพานเป็น “หนองตะพาน” และใช้เป็นชื่อ เรียกอย่างเป็นทางการมาจนถึงปัจจุบัน

การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลหนองตะพาน

สภาตำบลหนองตะพานได้รับการจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลหนองตะพาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล เมื่อวันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๙ และได้ลงประกาศดังกล่าวในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่ม ๑๑๓ ตอนที่ ๙ ลงวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๓๙ โดยมีผลใช้บังคับ ในวันที่ ๓๐ มีนาคม ๒๕๓๙

ตราสัญลักษณ์ขององค์การบริหารส่วนตําบลหนองตะพาน

มีความหมายว่า “กําเนิดของตําบลหนองตะพานและวัดหนองสะพาน” ความเป็นมาเก่าก่อนทราบได้ว่า คนรุ่นเก่าได้เล่าให้ฟังว่า “เป็นหนองน้ำยาวตลอดหมู่บ้านและได้มีสะพานหรือตะพานข้ามหนองน้ำที่ใครที่มันทั้งหมู่บ้าน โดยใช้เสาไม้แก่นเป็นคู่ๆ และไม้หน้า ๑๒ นิ้ว พาดเป็นทางเดินเท้าเพื่อออกไปทํานาเป็นเวลาช้านานจนปัจจุบันยังมีหลงเหลืออยู่บ้างเป็นบางที่ กระผมอยู่ขณะ อบต. อายุย่างเข้า 50 ปี ต่างก็ไม่ทราบว่าผู้ใดเป็นผู้ตั้งชื่อตําบลนี้มาก่อน” ในที่ประชุมองค์การบริหารส่วนตําบลหนองตะพาน จึงคาดการณ์ว่าหนองน้ํา สระน้ำ รวมทั้งตะพานคงเป็นที่มาของ ชื่อตําบล คณะองค์การบริหารส่วนตําบลจึงลงมติใช้รูป “หนองน้ำและตะพานข้ามน้ำ” นี้เป็นตราสัญลักษณ์ของตําบลหนองตะพาน

คําขวัญตําบลหนองตะพาน

“หนองตะพานสามัคคี ล้วนรสดีผลไม้ ก้าวไกลการทํานา ยางพาราปลูกทั่วไป หลวงพ่อป่าเลไลย์คุ้มครอง”

ขนาดพื้นที่

ตําบลหนองตะพานมีพื้นที่ ๒๔.๒๙ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๑๕,๑๘๗ ไร่

ที่ตั้ง อาณาเขตติดต่อ

ตําบลหนองตะพาน ตั้งอยู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ของที่ว่าการอําเภอบ้านค่าย มีระยะห่างประมาณ 4 กิโลเมตรโดยมีอาณาเขต ดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อ ตําบลหนองละลอก อําเภอบ้านค่าย จังหวัดระยอง

โดยมีแนวเขตเริ่มต้นจากบริเวณลําราง บริเวณพิกัด QQ ๔๑๙๑๕๒ ไปทางทิศตะวันออกตามแนวเขตที่ดินลําราง ผ่านทางหลวงแผ่นดินสาย ๓๑๔๓ บริเวณพัด QQ ๔๒๗๑๕๐ ถึงคลองช้างตายบริเวณพิกัด ไปตามแนวเขตที่ดินทางทิศเดิม ผ่านคลองมาบตองบริเวณพิกัด QQ ๔๓๓๑๔๘ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ตามแนวเขตที่ดินถึง ทางหลวงแผ่นดินสาย ๓๑๔๓ บริเวณพิกัด QQ ๔๓๕๑๔๔ ไปทางทิศตะวันออกตามแนวทางหลวง ถึงบริเวณพิกัด QQ ๔๓๖๑๔๓ ไปทางทิศใต้ตามแนวถนน ถึงบริเวณสามแยก บริเวณพิกัด Q Q ๔๔๖๑๓๐ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ตามแนวถนนถึงบริเวณพิกัด QQ ๔๕๘๑๒๔ ไปทางทิศเดิม ตามแนวเขตที่ดิน ผ่านบริเวณพิกัด Q Q ๔๗๕๑๑๒ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ตามแนวคลองชลประทาน ระยะทางประมาณ ๕๐ เมตร แล้วไปทางทิศใต้ตามแนวคลองลําดวน ถึงบริเวณพิกัด QQ ๔๗๕๑๑๐ ไปทางทิศตะวันออกตามแนวเขตที่ดิน ผ่านบริเวณพิกัด Q Q ๔๘๐๑๐๘ ถึงทางหลวงแผ่นดินสาย ๓๑๓๘ ด้านฝั่งทิศตะวันตกถึงบริเวณลําราง บริเวณพิกัด QQ ๔๘๘๑๐๙ ไปทางทิศตะวันออกตามแนวลํารางถึงคลองใหญ่ (แม่น้ําระยอง) บริเวณพิกัด QQ ๔๙๐๑๐๘ รวมระยะทางด้านทิศเหนือประมาณ ๑๗ กิโลเมตร

ทิศตะวันออก ติดต่อ ตําบลบ้านค่าย และตําบลตาขัน อําเภอบ้านค่าย จังหวัดระยอง

โดยมีแนวเขตเริ่มต้นจากคลองใหญ่(แม่น้ําระยอง) บริเวณพิกัด QQ ๔๙๐๑๐๘ ไปทางทิศใต้ตามแนวร่องน้ําลึกของคลองใหญ่ ถึงบริเวณพิกัด QQ ๔๙๒๔๙๗ ไปทางทิศตะวันตก ตามแนวเขตที่ดิน ถึงคลองหนองเชิงกราน บริเวณพิกัด QQ ๔๘๘๐๙๑ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ตามแนวเขตที่ดิน ถึงคลองบ่อสระบริเวณพิกัด Q Q ๔๘๑๐๘๓ ไปทางทิศใต้ ตามแนวคลองบ่อสระ ถึงบริเวณพิกัด QQ ๔๘๐๐๘๑ รวมระยะทางด้านทิศตะวันออกประมาณ ๕ กิโลเมตร

ทิศใต้ ติดต่อ ตําบลน้ําคอก อําเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง

โดยมีแนวเขตเริ่มต้นจากคลองบ่อสระ บริเวณพิกัด QQ ๔๘๐๐๘๑ ไปทางทิศตะวันตกตามแนวเขตที่ดินและคันนา ผ่านทางหลวงแผ่นดินสาย ๓๑๓๘ ถึงคลองท่าใหญ่บริเวณพิกัด QQ ๔๗๑๐๘๗ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ตามแนวเขตที่ดินและทางเดิม ถึงถนนลูกรังบริเวณพิกัด QQ ๔๖๔๐๗๔ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ตามแนวถนน ผ่านแยกบริเวณพิกัด QQ ๔๕๘๐๘๑ ไปทางทิศเดิมตามแนวถนน ถึงบริเวณพิกัด Q Q ๔๔๐๐๙๙ ไปทางทิศเดิมตามแนวเขตที่ดินและทางเกวียนเดิมจนถึงถนน (ทางหลวงท้องถิ่น) บริเวณพิกัด Q Q ๔๓๓๑๐๓ รวมระยะทางด้านทิศใต้ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร

ทิศตะวันตก ติดต่อ ตําบลมาบข่า อําเภอนิคมพัฒนา จังหวัดระยอง

โดยมีแนวเขตเริ่มต้นจากถนนบริเวณพิกัด QQ ๔๓๓๑๐๓ ไปทางทิศเหนือตามแนวทางเดิมและแนวเขตที่ดิน ถึงคลองช้างตายบริเวณพิกัด QQ ๔๓๐๑๒๖ ไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ตามแนวเขตที่ดินผ่านถนนบริเวณพิกัด QQ ๔๒๘๑๒๘ ถึงถนน บริเวณพิกัด Q Q ๔๑๘๑๔๕ ไปทางทิศเหนือ ตามแนวถนนถึงเขาตาย้อย บริเวณพิกัด Q Q ๔๑๗๑๔๘ ไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือตามแนวเขตที่ดินถึงลําราง บริเวณพิกัด QQ ๔๑๙๑๕๒ รวมระยะทางด้านทิศตะวันตกประมาณ ๑๐ กิโลเมตร

ลักษณะภูมิประเทศ

สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปของตําบลหนองตะพาน เป็นที่ราบลุ่มและเป็นเขาบางส่วน มีแม่น้ำที่สําคัญ ๑ สายคือ แม่น้ําระยอง ไหลผ่านพื้นที่ด้านทิศตะวันออกของตําบลหนองตะพาน พื้นที่เหมาะสมกับการปลูกพืชไร่ พืชสวน นาข้าว ประมง และปศุสัตว์

ลักษณะภูมิอากาศ

ลักษณะภูมิอากาศโดยทั่วไปของตําบลหนองตะพาน มีลักษณะแบบฝนเมืองร้อนเฉพาะฤดู โดยมีฝนตกชุก ระยะหนึ่งแล้วเป็นฤดูแล้ง ฤดูฝนกับฤดูแล้งแตกต่างกันอย่างชัดเจน ฤดูฝน จะมีระยะเวลาประมาณ 4 เดือน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนตุลาคม ฤดูแล้งจะมีระยะเวลาประมาณ ๔ เดือน เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์

ลักษณะดิน

ลักษณะดินเป็นดินร่วนปนทราย พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบลุ่มสลับเนิน เหมาะแก่การทําเกษตร คุณภาพดินอาจเสื่อมไปบ้างเพราะสารเคมี แต่ได้มีการตรวจวัดคุณภาพดินทุกครั้งก่อนการเพาะปลูก และมีการปรับปรุงหน้าดินให้สามารถใช้ทําการเพาะปลูกให้เจริญเติบโตและให้ผลผลิตได้ตามปกติ

การแบ่งเขตการปกครอง

จํานวนประชากรแยกตามพื้นที่